Nagła śmierć łóżeczkowa jest zjawiskiem, o którym mówi się sporo. Rodzi także wiele kontrowersji, będąc źródłem pytań, na które brakuje odpowiedzi. Czy świeżo upieczeni rodzice powinny się jej bać? Co mogą zrobić, aby się przed nią uchronić?
Co to w ogóle jest?
Mianem śmierci łóżeczkowej, czyli (SIDS) określamy nieoczekiwaną śmierć niemowlęcia poniżej pierwszego roku życia, pozostającą bez wskazania jednoznacznych przyczyn, nawet po wykonaniu sekcji zwłok. Częstotliwość występowania zjawiska najczęściej wynosi 2,0 na 1000 żywych i prawidłowo urodzonych noworodków. Jedynie w grupie wysokiego ryzyka odsetek wzrasta do 5,7 – 20/1000 noworodków. Szczyt występowania zauważalny jest między drugim, a czwartym miesiącem życia, częściej dotykając chłopców niż dziewczynek. W grupie wysokiego ryzyka są bliźnięta, zarówno jedno-, jak i dwujajowe, wcześniaki oraz noworodki z niską masą urodzeniową. Śmierć łóżeczkowa najczęściej ma miejsce w zimnych miesiącach roku, a także zimnym klimacie.
Dlaczego tak się dzieje?
Choć dokładne przyczyny SIDS nie zostały zbadane, zauważono że są pewne czynniki ryzyka, które w znacznym stopniu mogą determinować to zjawisko. Wśród nich wyróżniamy niedobór serotoniny, który powoduje zaburzenia oddychania, wrodzone wady serca, ucisk tętnicy kręgowej u maluszka śpiącego na brzuszku, a także genetyczne podłoże choroby. Zaobserwowano, że śmierć łóżeczkowa może być poprzedzona infekcją przewodu pokarmowego lub oddechowego i częściej występuje u kobiet stosujących używki, karmiących sztucznie, samotnych i nieletnich.
Jak uchronić się przed SIDS?
Aby zapobiec śmierci łóżeczkowej, odpowiednie działania należy wdrożyć już przed narodzeniem dziecka. Chodzi bowiem o odpowiednią opiekę prenatalną. Zdrowy, donoszony noworodek jest mniej narażony na komplikacje czy powikłania okołoporodowe niż narodzony przed czasem, z niską wagą urodzeniową. Nie bez znaczenia jest wstrzemięźliwość od jakichkolwiek używek oraz używanie leków wyłącznie w sytuacjach koniecznych, i tylko po konsultacji z lekarzem. Dalszą część działań zapobiegawczych realizujemy po porodzie. Na bezpieczny sen noworodka wpływa odpowiednia pozycja (na plecach), zastosowanie twardego materaca i lekkiej kołderki, właściwy ubiór (niezbyt ciepły) oraz utrzymanie optymalnej temperatury otoczenia.
Monitor oddechu
W przypadku wcześniaków oraz dzieci dotkniętych zespołem ALTE (napadem bezdechu), wskazaniem do stosowania jest monitor oddechu. To urządzenie mające za zadanie rejestrować ruchy oddechowe niemowlęcia podczas snu. W razie jakichkolwiek niepokojących odczytów, informuje rodziców narastającym alarmem.